نظریه ی انتخاب / قسمت سوم

اینکه چگونه بدانیم رفتار ما برای ارضای نیاز هایمان درست است یا خیر باید به بررسی برخی از باورهای ذهنی بپردازیم.

سه باور نادرست روان شناسی در کنترل بیرونی وجود دارد که تئوری انتخاب می گوید، باور دوم و سوم است که بیشترین لطمه را به روابط انسانی وارد می کند. ساده ترین راه درک این روان شناسی سنتی آن است که ببینیم چگونه اکثر ما در زندگی خود از آن استفاده می کنیم.

باور اول:

رفتار من همواره واکنش یا پاسخی است به محرک های بیرونی؛ مثلا من به تلفنی که زنگ می زند، جواب می دهم.

باور دوم:

من می توانم دیگران را وادار کنم کاری را که مایل نیستند انجام دهند و دیگران نیز می توانند عمل و احساس مرا رقم بزنند.

باور سوم:

این حق و حتی وظیفه ی اخلاقی من است تا کسانی که از خواسته ها و دستورات من پیروی نمی کنند را تحقیر، تهدید یا تنبیه کنم و اگر لازم بود برای آنکه دستوراتم را انجام دهند آن ها را مورد تشویق و پاداش قرار دهم.

به بیانی دیگر:

یک: چیز ها و امور ( پاسخ دادن به تلفن،‌تمیزی منزل،‌میهمانی،‌نظافت، ... )مهمتر از کرامت انسانی است.

دو : من می توانم دیگران را با به کارگیری زور و اجبار یا با ابزار های احساسی و عاطفی مجبور به انجام کاری کنم که خودشان نمی خواهند.

سه: من رسالت و وظیفه ی اخلاقی، دینی، خانوادگی و ... دارم که از دیگران به هر وسیله ای که شده،‌آدم بهتری بسازم.

تا زمانی که باور داریم می توانیم دیگران را کنترل کنیم یا دیگران ما را،‌احساس نا خشنودی و فلاکت همواره همراه ما خواهد بود.

حال که می دانیم تمام رفتارهای ما به منظور ارضای پنج نیاز اصلی ماست،‌حال که راه شناخت و بر طرف کردن نیاز هایمان را می دانیم، این را هم داسته ایم که

<<  تنها ما می توانیم محتوای ظرف های نیاز مان را تغییر دهیم  >>

پس  رفتار های مؤثر می توانند ما را به سوی خواسته هایمان پیش ببرند،‌ رفتارهایی مسوؤلانه، واقع گرایانه و مطابق با مقررات. رفتارهایی که نه تنها نیاز های ما را ارضا می کند،‌بلکه مانع ارضای نیاز های دیگران هم نمی شود ( قانون برنده – برنده )

مطلبی که در اینجا خیلی حائز اهمیت است، عدم پشیمانی است!

شاید در بین ما کسانی باشند که حالا با شناخت بیشتر از خود، نسبت به رفتار های گذشته، احساس ندامت کنند اما باید بدانیم انسان همیشه یک قدم از زمان عقب است!‌ بدین معنا که شما در لحظه ی حال تصمیم می گیرید در صورتیکه رفتار تان ثانیه ای بعد محقق می شود ( به تعبیری آینده! ولو یک ثانیه! ) ...

با این در نظر گرفتن این اصل، شما هرگر نمی توانید به بالاترین میزان آگاهی خود دست یابید چرا هر هر آن از لحظه ی پیش آگاه ترید؛ به طور مثال عرض می کنم، زمانی که شما تصمیم به سبقت از یک اتومبیل می گیرید، و حین سبقت حادثه ی غیر منتظره پیش می آید که سبب تصادف و وفات شخصی دیگر می شود،‌ پشیمانی بی معناست زیرا شما در کنترل شرایط  دخالت نداشته و مقصر نبوده اید.

وقتی از سخن کسی دچار سو تفاهم می شوید،‌در بالاترین میزان از آگاهی خود در لحظه، رفتاری را انتخاب می کنید،‌ و زمانی که سوء تفاهم رفع می شود، سطح آگاهی تان تغییر کرده است، پس در انتخاب قبلی مقصر نبوده اید!‌

می خواهم بگویم شما در حوادث زندگی " مؤثر " هستید نه " مقصر " ...

شما تنها زمانی مقصرید که با نیت شوم و بد، ‌دست به عملی بزنید، در غیر این صورت پشیمانی و عذاب وجدان، مفهومی پوچ و بی معناست.

در جامعه ی انسانی که قوانین (در هر زمینه ای) بر اساس منافع اکثریت تعیین می شود نه بر اساس رفتار های خوب!‌ چگونه می توانید معیار درستی از خوب و بد ارایه دهید؟! پس رفتار های شما،‌ شاید گاهی تابو شکنی به نظر بیاید اما مهم این است که در جهت منافع فردی و انسانی باشد؛ این هم دلیل دیگری برای رهایی از عذاب وجدان!

امیدوارم در این پاراگراف پایانی با تمام وجود به این موضوع ایمان آورده باشید که :

افکار و اعمال شماست که احساسات درونی و بیرونی تان را کنترل می کند. امکان ندارد،‌ شما لبخند بزنید و احساس بدبختی کنید! از این ساده تر نمی توانم توضیح دهم. دیگر چیزی هست که برایتان مبهم مانده باشد؟!

با سپاس از بودن همه تان

امیر معصومی/ آمونیاک